AL-Light

omschrijving:
twee woonhuizen
lokatie:
Leidsezijstraat, Haarlem, NL
oppervlak:

181, 145 m2 BVO
status:

voltooid januari 2009

opdrachtgevers Fase 1: Initiatiefase - Definitief Ontwerp:
Robert Broesi en Andrea Abu Salah, Sipko de Boer en Edith Sizoo
opdrachtgevers Fase 2: Definitief Ontwerp - Oplevering:
Gemeente Haarlem; Leandra Verbaas; Justin Berends en Jeanine Bekhof
constructeur:

Pensera
aannemer:
Bouwbedrijf C. Heemskerk B.V.

Download PDF-brochure


Winnaar Nationale Prijs: Daylight Award 2010

Winnaar Internationale Prijs: Daylight Spaces 2010


Opdracht
In het kader van een stedelijke herstructureringsproject van de Leidsebuurt in Haarlem heeft de gemeente kavels ten behoeve van particulier opdrachtgeversschap aangeboden. Naast initiator was de gemeente ook partij tijdens het ontwerp proces. De kavels die niet verkocht konden worden, of waar de opdrachtgevers om uiteenlopende redenen het project hebben verlaten, zijn door de gemeente verder ontwikkeld. De afsluiting van het definitief ontwerp gold als uiterste uitstapmogelijkheid voor de particulieren. Dit had mede tot gevolg dat de woningen tot dat moment een gemiddeld woningbouwkostenniveau niet mochten overschrijden. De twee woningen met een bruto oppervlak van 181 en 145 m2 zijn na het definitief ontwerp door de gemeente overgenomen en tijdens de bouw casco verkocht. De kopers hebben opdracht gegeven (grote huis volledig, kleine huis gedeeltelijk) voor de afbouw fase. De ruimtelijke structuur van de woningen lag hierbij vast; de bouw was reeds halverwege. Het hele project heeft vijf opdrachtgevers gehad.


Wijk

De Leidsebuurt in Haarlem wordt gekenmerkt door smalle straten met een grote diversiteit aan bouwhoogtes en -stijlen. De Leidsezijstraat is zes meter smal. Aan de achterzijde staat op zeven meter een massief en zwaar ogend bakstenen gebouw. Bovendien is de straat zelf een noord-zuid gericht. Een van de belangrijkste ontwerpvraagstukken was dan ook op welke manier
de invloed van het daglicht vergroot kan worden.

Straat

Getracht is
de woningen, ondanks de geringe ruimte tot alle buren een openheid te geven, zonder de privacy van de bewoners uit het oog te verliezen. Zowel de gevel als de interne structuur zijn hiervoor belangrijk. De gevel heeft grote ramen die gevat zijn in zware kozijnen met een grote diepte. De afmetingen van de kozijnen en de diepte garanderen een gevoel van beslotenheid in het interieur, terwijl de grote ramen een openheid uitstralen vanaf de straat. De straat is zo smal dat deze bijna als interieur ervaren kan worden: het kozijn wordt een meubelstuk in de straat. De interne structuur kent eenzelfde indeling als de gevel. Hier zijn het smalle vides gekoppeld aan dakramen, die het huis een grote dieptewerking geven en zorgen voor een discreet contact tussen de verdiepingen.

Huis

Je leven verandert; soms langzaam, zonder dat je het zelf door hebt, en soms snel. Je bent verbonden met de wereld om je heen. Of je het wil of niet, de mensen waarmee je samenleeft beïnvloeden je. Bij de een wat meer dan de ander. Maar ook wind, zon en regen, zomer en winter hebben invloed op je. De veranderingen hiervan zijn even belangrijk als vanzelfsprekend alledaags. Het zijn de elementen die je tijdsgevoel bepalen en je verankeren in een altijd veranderende omgeving. Je huis is een verlengstuk van jezelf. Het is in essentie een stukje ommuurde natuur, en staat hiermee in constante verbinding. Net zoals je lichaam een stukje natuur is. Zoals jij moet omgaan met veranderingen, zo zou je
huis geschikt moeten zijn functionele veranderingen op te nemen, waarbij de ruimtelijke relatie tot de universele invloeden die ons omgeven onveranderlijk is.

Structuur

Het bovenstaande heeft geleid tot een
opdeling van de plattegrond in drie identieke ruimtes. Naast de ruimtes zijn aan beide zijden voorzieningenzones geplaatst. Deze zones herbergen alle voorzieningen die je nodig hebt tijdens het wonen: keuken, garderobe, bad, douche, toiletten, berging, kast, trap en zonlicht. Het zonlicht valt op twee plaatsen verticaal door de zones: de verblijfsruimtes op de begane grond en 1e verdieping worden zo verlicht met een constant aanwezig diffuus zonlicht. Dit licht is structureel anders dan het licht dat door de gevelramen valt: het is gescheiden van het uitzicht, en daardoor puur licht geworden. Het is licht dat de Tijd representeert. Door verplaatsing van verdiepingshoge schuifdeuren, die per verdieping de drie hoofdruimtes van elkaar scheiden, kan er naar behoefte geschakeld en gescheiden worden. Door de gelijke afmetingen zijn de hoofdruimtes tevens uitwisselbaar. De leeffuncties kunnen zonder (ruimte)problemen in ieder van de ruimtes geplaatst worden. Wat de ruimtes van elkaar onderscheidt is de lichtinval. Wanneer je door het huis beweegt wordt je je bewust van de verschillende richtingen en intensiteiten van het licht. Iedereen kan dit op zijn eigen manier interpreteren en verbinden met een woonfunctie. Dit kan je hele leven doorgaan: je inzichten, kennis en wensen veranderen en daarmee je licht en ruimtebehoefte. Het huis lijkt zich voortdurend aan jou aan te passen in plaats van andersom.

publicaties:
De Architect, oktober 2009, Ruimte voor verandering; Sdu uitgeverij, Den Haag

Daylicht Award 2010, januari 2010, prijsvraag catalogus
Haarlems Dagblad, 13 februari 2010, Daglicht in overvloed
Highlights, maart 2010, Daglicht grote winaar Daylight Award 2010; Velux Nederland BV
Inside Information Verlichting, september 2010, Daglicht Moet
Eigen Huis & Interieur, juli 2011, Ruimte in een rijtje; Sanoma Uitgevers, Hoofddorp
Architectuur NL
, maart 2012, Puur daglicht werkt onbewust door; Eisma Bouwmedia BV, Leeuwarden
Licht: Ontwerp, Techniek en Architectuur
, juni 2012; sDu Uitgevers, Den Haag

fotografie: Jeroen Musch